نام: گریگوری پرلمان (Grigori Perelman)
تولد: ۱۳ ژوئن ۱۹۶۶، لنینگراد، اتحاد جماهیر شوروی
ملیت: روسی
محل کار: انیسیتوی ریاضیات بنام استکلوف (استعفا داد)
شهرت: هندسه ریمانی، توپولوژی هندسی
جوایز: جایزه فیلدز (نپذیرفت)
گریگوری یاکولویچ پرلمان (به روسی: Григорий Яковлевич Перельман) (یا گریشا پرلمان) ریاضیدانی روسی است. به دلیل اثبات حدس پوانکاره، مسئله‌ای که یک قرن ذهن بسیاری از ریاضیدانان را به خود مشغول کرده بود، برنده مدال فیلدز در سال ۲۰۰۶ شد که عالی‌ترین جایزه در زمینهٔ ریاضیات است. این نابغه بزرگترین افتخار دنیای ریاضی جهان را کسب کرد اما از پذیرش این جایزه سر باز زد و گفت «من به پول یا شهرت علاقه‌ای ندارم؛ نمی‌خواهم مثل یک حیوان در باغ وحش به نمایش گذاشته شوم.»
در ۲۲ دسامبر ۲۰۰۶, مجله علمی ساینس اثبات حدس پوانکاره را به عنوان تحول علمی سال به رسمیت شناخت که نخستین باری بود که چنین تحولی در زمینه ریاضی رخ می‌داد.
جان بال، رئیس مرکز جهانی ریاضیدانان، گفت که وی شخصاً از پرلمان خواسته بود. تا این جایزه را ببرد، اما پرلمان به او گفته که از آنجایی که خودش را جزو جامعه ریاضیدانان جهانی نمی‌داند و احساس تک‌افتادگی می‌کند این جایزه را نمی‌پذیرد.
آقای پرلمان به خبرنگار یکی از روزنامه‌های بریتانیا دربارهٔ علت نپذیرفتن جایزه مؤسسه کلی گفت: «من همه آنچه را که می‌خواهم، در اختیار دارم.» او برنده جایزه نقدی به ارزش یک میلیون دلار هم شده بود که البته این جایزه در مورد تئوری او در مورد فضای چند بعدی به او تعلق یافته، اما او این جایزه را هم نپذیرفت.
او برنده المپیاد ریاضی تمام روسی شده است. او مشارکت‌های تحول سازی در هندسه ریمانی و توپولوژی هندسی داشته است.
در سال ۲۰۱۰ اعلام شد او به دلیل اثبات حدس پوانکاره حایز معیارهای لازم برای دریافت نخستین جایزه هزاره کلی است. در ۱ ژوئیه ۲۰۱۰ او این جایزه یک میلیون دلاری را رد کرد و تصمیم هیئت داوران و جایزه را بسیار غیرمنصفانه دانست و گفت مشارکت او در حل فرض پوانکاره از ریچارد همیلتن بیشتر نبوده است. او همچنین جایزه معتبر جامعه ریاضی اروپا را رد کرد.
اوایل زندگی و تحصیلات
پرلمان در لنینگراد (سن پترزبورگ امروزی) شوروی در ژوئن ۱۹۶۶ از والدینی روس-یهودی زاده شد. پدرش یعکوو و مادرش لیوبوو. مادر گریگوری برای بزرگ کردن او تحصیلات عالی ریاضی خود را رها کرد. استعداد ریاضی او در ده سالگی بارز شد و مادرش او را در برنامه ریاضی بعد از مدرسه سرگی روکشین ثبت نام کرد.
او در یک مدرسه استثنایی با برنامه‌های پیشرفته ریاضی و فیزیک در لنینگراد تحصیل کرد و در همهٔ دروس به جز تربیت بدنی درخشید. در ۱۹۸۲ به عنوان یکی از اعضای تیم اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی در المپیاد جهانی ریاضی، با کسب امتیاز کامل مدال طلا دریافت کرد. او تحصیل خود را در مدرسه ریاضی و مکانیک دانشگاه دولتی سن پترزبورگ، پی گرفت و بدون امتحان ورودی پذیرفته شد.
پس از دریافت پی اچ دی خود در ۱۹۹۰ به کار در دپارتمان لنینگراد مؤسسه مشهور ریاضی استلکوف آکادمی علوم روسیه، استادانش الکساندر دانیلویچ الکساندروف و یوری بوراگو بودند. در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ او با توصیه نامه قوی استادانش در دانشگاه‌های آمریکا موقعیت‌های پژوهشی داشت.
در ۱۹۹۲، برای یک ترم به مؤسسه ریاضی کورانت و دانشگاه نیویورک و دانشگاه استونی بروک دعوت شد و به کار روی خمینه‌ها پرداخت. سپس به دانشگاه کالیفرنیا، برکلی رفت. از دانشگاه‌های برتر آمریکا چون دانشگاه پرینستون و دانشگاه استنفورد پیشنهاد کار گرفت ولی همه را رد کرد و در تابستان ۱۹۹۵ برای کاری صرفاً پژوهشی به مؤسسه استلکوف در سینت پیترز بورگ رفت.