نام: فریدریش ویلهلم بسل (Friedrich Wilhelm Bessel)
تولد: ۲۲ جولای ۱۷۸۴
درگذشت: ۱۷ مارچ ۱۸۴۶ و در ۶۱ سالگی
ملیت: آلمانی
شهرت: ریاضیدان، منجم
فریدریش ویلهلم بسل ستاره‌شناسی آلمانی بود که نقش مهمی را در پیشرفت اخترشناسی موضعی، ایفا نمود. این شاخه از دانش ستاره‌شناسی به تعیین مکان دقیق اجسام آسمانی می‌پردازد. بسل از اختلافات منظر در محاسبه فاصله ستاره شماره ۶۱ پیکر آسمانی ماکیان (دجاجه)، استفاده نمود. بدین ترتیب، وی نخستین کسی بود که فاصله ستاره ای به غیر از خورشید را اندازه گیری کرد. بسل کار خود را با اندازه گیری فاصله بیش از ۵۰۰۰۰ ستاره، پی گیری نمود و شیوه‌هایش زمینه لازم برای محاسبه دقیق اندازه جهان را فراهم کردند.
۲۳۰ سال پیش در ۲۲ جولای ۱۷۸۴ در شهر میندن آلمان ستاره شناس و ریاضی دان بزرگ آلمانی چشم به جهان گشود. فردریش از کودکی نبوغ خاصی در ریاضیات داشت و علاقه زیادی به کشف اسرار آسمان‌ها. با وجود این موضوع که وی تحصیل در مدرسه را در سن ۱۴ سالگی ترک کرد ولی همیشه کنجکاو بود و برای یادگیری تلاش می‌کرد. در حالی که تنها ۲۶ سال سن داشت، توسط فریدریک ویلیام سوم پادشاه پروس به عنوان مدیر رصدخانه کونینزبرگ انتخاب شد. نبوغ و بزرگی این نابغه‌ی ریاضی و ستاره شناسی تا به آنجا دنبال شد که به توصیه کارل گاوس شاهزارده ریاضیدانان و یکی از بزرگترین ریاضیدانان تمام اعصار دانشگاه گوتینگن در مارچ ۱۸۱۱ و در حالی که فردریش ویلهلم بسل تنها ۲۷ سال سن داشت و حتی مراحل تحصیلات آکادمیک را در مراکز علمی طی نکرده بود وی را مفتخر به دریافت دکترای افتخاری کرد.
فردریش بسل در خانواده مرفه به دنیا نیامد پدرش خدمتکار بود؛ لذا برای گذران زندگی در ۱۴ سالگی مجبور شد، مدرسه را ترک کرده در محلی در حوزه واردات و صادرات مشغول به کار شود. تجارتی که در آن درگیر شده بود، کاملا به برنامه‌ریزی کشتی‌های باربری وابسته بود. با توجه به نبوغی که در ریاضات داشت، فردریش توانست مشکل مسیریابی کشتی‌های باری را حل کند که همین مسئله باعث شد تا به سمت ستاره شناسی گرایش پیدا کند و به تحقیق در مورد آن بپردازد.
نبوغ فردریش جوان در ریاضیات و نجوم از چشمان هاینریش البرس اخترشناس معروف آن زمان دور نماند و خیلی سریع به نبوغ فردریش بسل پی‌برد. دو سال بعد فردریش کار قبلی خود را ترک کرد و در رصدخانه‌ای در نزدیکی شهر برمن دستیار یوهان هیرونوموس شروتر ستاره‌شناس آلمانی شد. بعد از موفقیت در این رصدخانه با بروز نبوغ سرشار خود بود که در سال ۱۸۱۰ در حالی که تنها ۲۵ سال سن داشت، توسط پادشاه پروس به ریاست رصدخانه کونینزبرگ برگزیده شد. وی در سال ۱۸۱۳ کار رصد و محاسبه موقعیت ستاره‌های آسمان را آغاز کرد و تا سال ۱۸۱۹ توانست موقعیت بیش از ۵۰٫۰۰۰ ستاره را در آسمان مشخص کند.
این دانشمند بزرگ نامش را به عنوان اولین فردی که توانست فاصله خورشید را تا یک ستاره دیگر محاسبه کند در تاریخ ثبت کرده است. این دانشمند بزرگ تا آخر عمر مشغول تحقیق و بررسی در ریاضیات و ستاره‌شناسی بود و به زیبایی توانست از ریاضیات در علم ستاره‌شناسی استفاده کند. سرانجام فردریش بسل در ۱۷ مارچ ۱۸۴۶ و در ۶۱ سالگی در کونینزبرگ کشور پروس یا کالینینگراد فعلی چشم از جهان فروبست.
گاه شمار زندگی
-- در ۲۲ ژوئیه سال ۱۷۸۴ در میندن آلمان متولد می‌شود.
-- ۱۷۹۹ به عنوان دفتردار تازه کار در واحد کشتیرانی یک شرکت صادراتی کار خود را شروع می‌کند و در اوقات فراغتش به مطالعه ریاضیات و ستاره‌شناسی می‌پردازد.
-- ۱۸۰۴ مقاله‌ای را در مورد ستاره دنباله دار هالی نوشته و آن را برای هاینریش اُلبرز (۱۸۴۰ ـ ۱۷۵۸)، ستاره شناس، می‌فرستند. البرز آنچنان تحت تأثیر مقاله قرار می‌گیرد که بلافاصله ترتیب چاپ و انتشار مقاله را می‌دهد. او همچنین ترتیبی می‌دهدتا بسل به عنوان همکارش در رصدخانه لیلینتال در آلمان مشغول کار شود.
-- ۱۸۰۸ دولت پروس بسل را مامور ساخت اولین رصدخانه بزرگ آلمان در کونیگسبرگ می‌کند. و دو سال بعد به عنوان رئیس رصدخانه «کونیگسبرگ» آلمان منصوب می‌شود.
-- ۱۸۱۳ کار ساخت رصد خانه کونیگسبرگ پایان می‌یابد. بسل تا زمان مرگش همچنان ریاست آن را بر عهده دارد.
-- ۱۸۳۸ بسل نشان می‌دهد که صورت فلکی ماکیان ۶۱ هر سال ظاهراً حول یک مدار بیضوی در حرکت است. او این را ناشی از حرکت زمین بدور خورشید می‌داند. با اندازه گیری حرکت ظاهری ستارگان، که اصطلاحا تغییر اختلاف منظر نامیده می‌شود، روشی را ابداع می‌کند که از آن زمان تا کنون از آن برای اندازه گیری فاصله ستاره‌های مجاور استفاده می‌شود.
-- ۱۸۴۰ بسل توجه ستاره شناسان را به تغییرات نامنظم مدار سیاره اورانوس که به نظر او ناشی از یک سیاره ناشناخته است جلب می‌کند.
-- ۱۸۴۶ مرگ او در ۱۷ مارس این سال اتفاق می‌افتد و «سیاره ناشناخته»، نپتون، در ۲۳ دسامبر همین سال توسط یوهان گاله (۱۹۱۰ ـ ۱۸۱۲) از رصدخانه برلین کشف می‌شود.