نام: رابرت فیلن لنگلندز (Robert Phelan Langlands)
تولد: 6 اکتبر 1936 -- نیووست مینیستر، کانادا
ملیت: کانادایی
دلیل شهرت: ریاضیات/ برنامه لنگلندز
جوایز مهم: جایزه جفری-ویلیامز1 (1980) - جایزه کول2 (1982) - جایزه ولف3 (1995) - جایزه استیل4 (2005) - جایزه نمرز5 (2006) - جایزه شاو6 (2007)
زندگی نامه:
رابرت ف. لنگلندز، ریاضیدان کانادایی و از ریاضیدانان پیشرو قرن بیستم در 6 اکتبر 1936 در نیووست مینستر واقع در بریتیش کلمبیا در کشور کانادا به دنیا آمد. پدر او رابرت لنگلندز و مادرش کتلین فیلن بودند. او در 13 اوت 1956 در 19 سالگی و زمانی که در دانشگاه بریتیش کلمبیا دانشجوی دوره کارشناسی بود با شارلوت ل. شوری ازدواج کرد. حاصل این ازدواج چهار فرزند به نام های ویلیام، سارا، رابرت و توماسین هستند. یک سال پس از ازدواج، موفق به اخذ درجه کارشناسی شد و با ادامه تحصیل در همان دانشگاه در سال 1958 درجه کارشناسی ارشد را دریافت نمود. لنگلندز در دانشگاه ییل به تحصیل در دوره دکتری پرداخت. در سال 1960 رساله دکتری اش را تحت عنوان "نیم گروه ها و نمایش های گروه های لی" ارائه نمود و موفق به اخذ درجه دکتری گردید. او درباره رساله اش نوشت:
" در این رساله دو بخش مرتبط با یکدیگر وجود دارد: یکی در مورد نمایش های گروه های لی و دیگری در مورد عملگرهای متناظر با نمایش های گروه های لی. بخش اول در مجله ریاضی کانادا منتشر شده است. اما بخش دوم تنها به صورت یک معرفی در گزارش آکادمی ملی علوم آمریکا انتشار یافته است. با این وجود، این بخش آن قدر خوش شانس بوده است که به طور جدی توسط درک رابینسون مورد توجه قرار گرفته و برخی نتایج آن را در کتابش با عنوان عملگرهای بیضوی و گروه های لی ضمیمه نماید."
پس از اتمام دوره دکتری، به عنوان مدرس به استخدام دانشگاه پرینستون درآمد. پس از هفت سال تدریس در آنجا به مرتبه دانشیاری ارتقا پیدا کرد. سالهای 1964 تا 65 را به عنوان فرصت مطالعاتی در دانشگاه برکلی در کالیفرنیا گذراند. در سال 1967 به عنوان استاد تمام به دانشگاه ییل برگشت. سالهای 1967-68 را در دانشگاه فنی خاورمیانه در آنکارای ترکیه گذراند. در طی این مدت دفتر او در کنار دفتر کاهیت آرف واقع شده بود. پس از 5 سال تدریس در دانشگاه ییل دوباره به پرینستون بازگشت این بار به عنوان استاد ریاضی در انستیتو مطالعات پیشرفته. از سال 1972 به بعد در همان انستیتو باقی ماند.
لنگلندز در سال 1988 جایزه آکادمی ملی علوم برای ریاضی را دریافت کرد. او اولین دریافت کننده ی این جایزه بود که توسط انجمن ریاضی امریکا بنیاد نهاده شد. در تقدیرنامه ی این جایزه در توصیف لنگلندز چنین آمده است:
"... دارای بینشی استثنایی که ارتباطی انقلابی و جدید بین نظریه ی نمایش های گروه با نظریه فرم های خودریخت و نظریه اعداد ایجاد کرده است."
لازم است قدری در مورد کار لگلندز که باعث شد این جایزه را دریافت کند، توضیح داده شود. لنگلندز به محض تکمیل کارهای رساله اش، کار کردن روی فرم های خودریخت را آغاز نمود. او در یک مقاله ارزشمند، آخرین نتایج هاریش- چاندرا را برای به دست آوردن فرمولی برای بعد برخی فضاهای مهم فرمهای خودریخت به کار برد. سپس در طی دو سال بعد، ننایج عمیقی را در مورد سری آیزنشتاین، به دست آورد و این سری را برای اثبات حدسی در نظریه اعداد منسوب به ویل به کار برد. او در زندگینامه کوتاهی که به قلم خود نگاشته و در سایت جایزه شاو آمده است چنین می نویسد:
"اگر چه رساله من در آنالیز تابعی و معادلات دیفرانسیل پاره ای بود، علائق من به سرعت و تا حدودی تحت تاثیر درسی با استیون گال در دانشگاه ییل به سمت ایده های هکه و سلبرگ و در نتیجه به توابع زتا، و به طرز موثری به نظریه سری های آیزنشتاین تغییر کرد. این علاقه همراه با علاقه ی در حال پیدایش در من به نظریه میدان های رده ای که در دانشگاه پرینستون شروع شد مورد تشویق فراوان سالمون بوختر قرار گرفت."
او در سال 1967 نامه ای به ویل نوشت که حاوی ایده های ریاضی عمیقی بود. نامه ی 17 صفحه ای او دست نویس بود و در ژانویه 1967 ارسال شد. این نامه آنچه را که مدتی بعد تبدیل به "برنامه لنگلندز" شد مطرح می کرد. ویل از وی خواست که این نامه را تایپ کند. لنگلندز در این نسخه تایپ شده، ایده های نامه را تا حدودی تعمیم داد. کسلمن نوشته است که نامه حاوی چه مطالبی بود:
"... گردایه ای فوق العاده غنی و به طرز اعجاب آوری دقیق از حدس هایی که نظریه اعداد، فرمهای خودریخت، و نظریه نمایش را به یکدیگر پیوند می زد. این ها هسته ی برنامه ای را تشکیل می دادند که هنوز هم ادامه دارد و نقشی محوری در هر سه مبحث ایفا می کند."
لنگلندز نامه هایی به برخی از ریاضیدانان دیگر هم نوشت که از جمله آنها می توان به نامه های او به سر و هاو اشاره نمود. او در این نامه ها هم موضوعات مهم و قابل توجهی را مطرح نمود. در سال های 1967-68 زمانی که در آنکارا بود، نامه ای به سر نوشت و در آن ایده ای را مطرح نمود که بعدها به عنوان حدس دلین – لنگلندز شناخته شد. این حدس مدتی بعد توسط کاژدان و لوستیگ ثابت شد. اثبات حدسی از لنگلندز در مورد گروه خطی عمومی توسط لوران لافورگ مدال فیلدز را در سال 2002 برای او همراه داشت.
جایزه آکادمی ملی علوم تنها جایزه مهمی نبود که لنگلندز به خاطر کارهای ارزشمندش دریافت کرد. در سال 1975 مدال ویلبر کراس را از دانشگاه ییل دریافت کرد. در سال 1982 جایزه کول در نظریه اعداد را به خاطر کارهای پیشتازانه اش روی فرمهای خودریخت و سری آیزنشتاین از انجمن ریاضی امریکا دریافت نمود. جایزه ی ریاضی وولف را نیز در سال 1995 به طور مشترک همراه با وایلز دریافت کرد. این جایزه به خاطر : "... دیدگاه های استثنایی و راهگشای او در حوزه نظریه اعداد، فرمهای خودریخت و نظریه نمایش" به لنگلندز اهدا شد. علاوه بر اینها در سال 1981- جایزه جفری- ویلیامز، در سال 2005 جایزه استیل در سال 2006 جایزه نمرس در ریاضیات و در سال 2007 جایزه شاو در علوم ریاضی را به طور مشترک همراه با ریچارد تیلور دریافت نموده است.
لنگلندز در سال 1972 به عنوان عضو انجمن سلطنتی کانادا در سال 1981 به عنوان عضو انجمن سلطنتی لندن و در سال 2012 به عنوان عضو افتخاری انجمن ریاضی آمریکا انتخاب شد. او از دانشگاه های متعددی دکتری افتخاری دریافت نموده است از جمله آنها می توان به دانشگاه های بریتیش کلمبیا، مک مستر، مک گیل، تورنتو، پاریس، واترلو و دانشگاه شهری نیویوک اشاره نمود. آثار او در قالب ده ها کتاب و مقاله توسط ناشرین معتبر به چاپ رسیده است و یا در نشریات معتبر علمی جهان منتشر گردیده است.