دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۳ 6834 0 6

برای کودکانی که از اضطراب ریاضی، رنج می برند، دیدن اعداد روی کاغذ درست مانند دیدن یک مار سمی یا یک چیز ترسناک دیگر، واکنش عصبی مشابهی را در مغز ایجاد می کند...

چگونه با اضطراب ریاضی مقابله کنیم؟

برای کودکانی که از اضطراب ریاضی¹، رنج می برند، دیدن اعداد روی کاغذ درست مانند دیدن یک مار سمی یا یک چیز ترسناک دیگر، واکنش عصبی مشابهی را در مغز ایجاد می کند. تحقیقات جدید در این حوزه نشان می دهد که اضطراب ریاضی، پایه عصبی دارد و مغز انسان، در ایجاد و ادامه آن نقش ایفا می کند. در تحقیقی که در مجله علم روان شناسی² منتشر شده است، محققان نشان داده اند که اضطراب ریاضی منجر به کاهش عملکرد مغز به خصوص در لوب پیشانی و قشر مخ می شود یعنی درست بر همان بخشی از مغز اثر می گذارد که مسئول فهم و درک ریاضی و حل مسئله است.

در این تحقیق محققان دانشکده پزشکی استنفورد، بر روی 46 دانش آموزان کلاس دوم و سوم ابتدایی آزمایشی انجام دادند. پژوهشگران پس از انجام تست هوش و آزمون اضطراب عمومی بر روی تک تک دانش آموزان، از آنها خواستند چند مسئله جمع و تفریق را حل کنند. سپس با یک دستگاه اسکن مغزی³، فعالیت های عصبی و شیمیایی مغز آنها را اسکن کردند. نتیجه این آزمایش این بود که مشخص شد کودکانی که اضطراب ریاضی دارند به طور محسوسی علایم خاصی در مغز خود نشان می دهند. برای مثال فعالیت بخش آمیگدلا⁴ی مغز که در مواقع خطر، به شدت فعال می شود در این کودکان فعال است و فعالیت بخش جدار جانبی و خلفی قشر مخ در لوب پیشانی که مسئول درک و محاسبات ریاضی است، کاهش زیادی داشته است. محققان چنین نتیجه گیری می کنند که دو وضعیت به طور موازی در ایجاد اضطراب ریاضی نقش ایفا می کنند یکی افزایش فعالیت بخش مربوط به ترس و اضطراب در مغز و دیگری کاهش فعالیت قشر مخ در لوب پیشانی که هر دو منجر به کاهش عملکرد ریاضی و محاسباتی فرد شده و به طور کلی اضطراب ریاضی را ایجاد و تشدید می کنند.

با اینکه این تحقیق و پژوهش های مشابه دیگر نقش عملکرد اعصاب و مغز را در اضطراب ریاضی اثبات می کنند اما همزمان پژوهش های بسیاری نیز وجود دارند که بر روش های کاهش اضطراب ریاضی تمرکز کرده اند. از جمله آنها تحقیقی است که در دانشگاه شیکاگو توسطشان بیلاک⁵ استاد علوم شاختی انجام شده است او در تحقیقی که در مورد روش های کاهش اضطراب ریاضی انجام داده بود متوجه شد که اگر به دانش آموزان فرصت داده شود در مورد احساسات و نگرانی های خود صحبت کنند، از اضطراب آنها به میزان زیادی کاسته می شود و در کل عملکرد ریاضی بهتری از خود نشان می دهند. در این تحقیق، از دانش آموزان خواسته شده بود 10 دقیقه قبل از انجام یک امتحان ریاضی، در یک برگه کاغذ، احساسات خود را بنویسند. وقتی کودکان احساسات و نگرانی های خود را نسبت به امتحان ریاضی به کاغذ منتقل می کردند، از عدم تمرکز و نگرانی های آنها در زمان انجام امتحان کاسته می شد و نمره بهتری در امتحان ریاضی کسب می کردند. این محقق بر این باور است که صحبت کردن و تخلیه هیجان و اضطراب، تا حد زیادی از عدم تمرکز و نگرانی کودکان در مواجهه با مسائل ریاضی می کاهد و به عملکرد مثبت مغز کمک می کند.

در تحقیقات مشابه دیگری، وقتی به دانش آموزان کمک می شد که عزت نفس و خودپنداره خویش را تقویت کنند، به طور آَشکاری در عملکرد ریاضی آنها نیز تغییرات مثبتی روی می داد. در این پژوهش از دانش آموزان خواسته می شد که قبل از انجام امتحان ریاضی، به چیزهای خوب و مثبتی که دارند، فکر کنند از جمله به خانواده، دوستان یا علایق خود. وقتی به این دانش آموزان کمک می شد که از جملات مثبتی در مورد خود استفاده کنند، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و عملکرد بهتری در امتحانات ریاضی از خود نشان می دادند.

تمام این پژوهش ها نشان می دهد که قطعا سرزنش کودکان یا بی اعتنایی به اضطراب ریاضی در آنها، روش مفیدی برای حل مسئله نیست. باید ریشه عصبی و مغزی اضطراب ریاضی را پذیرفته و سعی در تخفیف آن بنماییم. به جای اینکه کودکان را سرزنش کنیم، به آنها کمک نماییم که با بیان احساسات و نگرانی هایشان، ذهنشان را از هیجانات مزاحم و مداخله گر، خالی کنند و با اعتماد به نفس و اطمینان بیشتری در کلاس ریاضی شرکت کنند.

پی نوشت و منابع ...

Murphy Paul, A. (2012). How to Deal With Kids’ Math Anxiety. MindShift

1. Math Anxiety

2. Psychological Science

3. functional magnetic resonance imaging (fMRI) machine

4. amygdala

5. Sian Beilock

منبع

آموزش 118: پرتال جامع آموزش

کلمات کلیدی

کودک و ریاضی ریاضیات در مدرسه

سایر مطالب پیشنهادی آی هوش:

7745

فرزندتان در درس ریاضی ضعیف است؟

5661

تمرین ریاضی در زندگی

4433

کنترل اثر اضطراب ریاضی والدین

7276

معرفی کتاب: آموزش ریاضی برای کودکان: لولوپی + ۱

13885

بازی ریاضی، برای کودکان

13921

اثر تولد نارس بر هوش و یادگیری ریاضی

23988

مباحث ریاضی پیش از دبستان

10563

از چه سنی به کودکمان ریاضی و زبان یاد بدهیم؟

20490

انگشتان؛ بهترین وسیله کمک آموزشی برای یادگیری ریاضی

7813

مهارت های ریاضی در کودکان چطور به دست می آید؟

5252

استادِ ریاضی

5535

چگونه به دانش آموزان مشق ریاضی بدهیم؟

آی هوش: گنجینه دانستنی ها و معماهای هوش و ریاضی

نظراتی که درج می شود، صرفا نظرات شخصی افراد است و لزوماً منعکس کننده دیدگاه های آی هوش نمی باشد.

آی هوش: مرجع مفاهیم هوش و ریاضی و انواع تست هوش، معمای ریاضی و معمای شطرنج

در زمینه‌ی انتشار نظرات مخاطبان، رعایت برخی موارد ضروری است:

-- لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
-- آی هوش مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
-- آی هوش از انتشار نظراتی که در آنها رعایت ادب نشده باشد معذور است.
-- نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظر شما

ارسال