چرا روز جهانی کتاب کودک در تقویم ما گم شده است؟
زهره نیلی | ایبنا
دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY)، زادروز هانس کریستین اندرسن را روز جهانی کتاب کودک نامیده و امسال، هلند به عنوان یکی از اعضای این دفتر و حامی این رویداد، با شعار «آزادی تخیل» از کودکان خواسته تا آثار هنری خود را خلق کنند. اگرچه در ایران، این روز همچنان در تقویم رسمی جایی ندارد.
دوم آوریل، برابر با ۱۳ فروردین ماه، زادروز هانس کرستین اندرسن، نویسنده دانمارکی و خالق قصه‌های ماندگاری چون «دخترک کبریت فروش»، «جوجه اردک زشت»، «بندانگشتی» و «لباس جدید پادشاه» است که آن را روز جهانی کتاب کودک نام‌گذاری کرده‌اند. هر سال در این روز، مراسم باشکوهی توسط دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) برگزار می‌شود و کشورهایی که عضو این دفتر هستند پیامی را صادر می‌کنند و به بزرگداشت کتاب و کتابخوانی می‌پردازند.
امسال شاخه ملی ایبی در کشور هلند حامی رسمی روز جهانی کتاب کودک و عهده‌دار تهیه پوستر و پیام آن شده و به «آزادی تخیل» به عنوان بی‌مایه اصلی شعار خود پرداخته است. متن پیام و شعار ۲۰۲۵ هم از شعر «زبان تصاویر» سروده ریان فیسر، نویسنده و شاعر هلندی با تصویرگری یانکه ایپن بورخ گرفته شده است.
این متن را عطیه الحسینی، از اعضای شورای کتاب کودک به فارسی برگردانده:
«می‌توانی برای واژه‌ها تصویری بکشی؟
برای حرف‌هایی که می‌گویم؟
بعد تکه‌ای از تصویر را / سرد بکش
باد بکش
گره‌ای در گلو
یا بدشانسی را بکش.
یک سرفه بکش
یک آه
عطر نان تازه
زمان / یک لحظه / شروع یا پایان / یک نقشه را
جایی را بکش / هر کجا که باشد / جایی که نیست
جایی که قرار است / اتفاقی در آن بیفتد.
درد یک فشار را بکش
مزه دریا را بکش.
چیزهای زیادی هست / که دلم می‌خواهد ببینم / مثل عشق،
شاید روزی
روزگاری سهم من شود.
برای شعرم تصویری خلق کن،
و لطفاً خیال‌ات راحت:
این واژگان از آنِ توست / حتا اگر از بر زبان من / جاری شده باشد»
همچنین شاخه ملی ایبی در کشور هلند از کودکان و نوجوانان سراسر جهان دعوت کرده تا براساس متن پیام امسال یعنی شعر «زبان تصاویر» اثر ریان فیسر به طراحی، نقاشی، یا هر هنر دیگری که دوست دارند بپردازند و یک اثر هنری خلق کنند. سپس یک عکس از اثر و در صورت تمایل یک عکس از خودشان به همراه اثر هنری‌شان به ایبی هلند بفرستند.
ایبی هلند تمام آثار ارسالی را در وب‌سایت خود به نمایش می‌گذارد تا آزادی تخیل کودکان را جشن بگیرد؛ همچنین به عنوان جایزه، یک بسته کتاب به مدرسه محل تحصیل تعدادی از برگزیدگان هدیه می‌دهد.
پوستر روز جهانی کتاب کودک ۱۴۰۴ (2025)